Rola nerwu błędnego w zdrowiu jelit i w endometriozie.
W ciągu ostatnich kilku dekad nauka odkryła ważne połączenie między jelitami a układem nerwowym, dzięki czemu mikrobiom jelitowy zyskał przydomek drugiego mózgu. Wyciągnięto wiele znaczących korelacji między stresem a zaburzeniami nastroju i zaburzeniami związanymi z układem pokarmowym. Zjawisko to stało się znane jako „oś jelito-mózg”.
Czy wiesz że?
40-60% pacjentów z czynnościowymi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi doświadcza objawów psychiatrycznych. a do 50% pacjentów psychiatrycznych ma zdiagnozowany zespół jelita drażliwego.
Nerw błędny jest kluczowym elementem autonomicznego układu nerwowego i w kontekście endometriozy, która jest chorobą charakteryzującą się obecnością tkanki podobnej do tkanki endometrialnej poza macicą, nerw błędny może odgrywać rolę w:
- Regulacji bólu: Badania sugerują, że nerw błędny może wpływać na odczuwanie bólu. W przypadku endometriozy, gdzie ból jest jednym z głównych objawów, nerw błędny mógłby modulować odpowiedzi bólowe, co może mieć znaczenie dla pacjentek.
- Odpowiedzi zapalnej: Nerw błędny jest zaangażowany w odpowiedź przeciwzapalną organizmu. W endometriozie, gdzie występuje przewlekły stan zapalny, nerw błędny może mieć wpływ na regulację tego procesu i potencjalnie łagodzić objawy choroby.
- Interakcja z układem hormonalnym: Nerw błędny może również wpływać na wydzielanie hormonów, co może mieć znaczenie w kontekście cyklu menstruacyjnego i objawów endometriozy.
Ogólne zadbanie o zdrowie jelit poprzez wsparcie nerwu błędnego, nie tylko wzmocni nasz organizm w endometriozie, ale również ureguluje odpowieź stresową naszego organizmu na tą chroniczną chorobę.
Uważam, że wsparcie pracy nerwu błędnego jest fundamentem zdrowienia w endometriozie tak samo ważnym jak zdrowa dieta, suplementacja czy ruch.
Oś Jelito-Mózg
Oś jelito-mózg odnosi się do dwukierunkowej komunikacji pomiędzy centralnym układem nerwowym, czyli naszym mózgiem, a przewodem pokarmowym. Ta dwukierunkowa autostrada wykorzystuje sygnalizację świetlną lub sygnalizację hormonów i wszelkiego rodzaju różnych innych posłańców, aby zarządzać co robimy i jak się czujemy na co dzień.
Nasz mikrobiom jelitowy odgrywa integralną rolę w osi jelitowo-mózgowej. Na przykład, mikroorganizmy w naszych jelitach bezpośrednio wpływają na produkcję neuroprzekaźników, które są substancjami chemicznymi i są uwalniane z komórek nerwowych do innych komórek docelowych w celu przekazywania różnych informacji.
Zbyt duża lub zbyt mała ilość jednego neuroprzekaźnika może zmienić sposób myślenia, percepcji otaczającego nas świata i naszego zachowania. Podczas gdy często myślimy o neuroprzekaźnikach produkowanych w mózgu, znaczna większość tych małych posłańców jest w rzeczywistości wytwarzana w jelitach. Na przykład 90% serotoniny, naszego „hormonu szczęścia”, który jest dobrze znany ze swojej roli w regulowaniu nastroju, apetytu i snu, jest produkowany przez bakterie w jelitach!
Połowa naszej dopaminy, naszego „hormonu przyjemności” jest produkowana również w jelitach. Jeśli więc zdrowie jelit jest nieoptymalne, wpłynie to na produkcję neuroprzekaźników oraz zdrowie i funkcjonowanie układu nerwowego i hormonalnego.
Czy wiesz że?
Zdrowe bakterie jelitowe są potrzebne do produkcji witaminy B12, która odgrywa ogromną rolę w zdrowiu psychicznym. Niedobory witaminy B12 są przyczyną problemów neurologicznych, psychiatrycznych i poznawczych, i wykazano, że są one związane z depresją. Jeśli nie wchłaniasz i nie trawisz witaminy B12, możliwe że nie będziesz mieć zdrowego poziomu serotoniny lub dopaminy.
Kolejnym kluczowym graczem w osi jelito-mózg jest nerw błędny.
Nerw Błędny
Nerw błędny jest najdłuższym i najbardziej złożonym z 12 par nerwów czaszkowych wychodzących z mózgu. Jest on główną ścieżką, przez którą komunikują się jelita i mózg i kontroluje nasze wewnętrzne centrum nerwowe – układ przywspółczulny, część układu nerwowego. To właśnie ten układ przywspółczulny pomaga nam odpocząć, zrelaksować się i trawić jedzenie. Nerw błędny biegnie od pnia mózgu do jelita grubego i łączy większość naszych głównych narządów.
Nerw błędny składa się z dwóch ścieżek czuciowych: somatycznej (odczucia, które odczuwamy w naszych mięśniach i skórze) i wisceralnej (odczucia, które odczuwamy w narządach wewnątrz naszego ciała). Nerw błędny składa się również ze ścieżek motorycznych, które są zaangażowane w stymulowanie mięśni w obrębie jamy ustnej i gardła, naszego serca i ruchów w naszych jelitach, które umożliwiają na przemieszczanie się pokarmu.
Około 80% sygnałów z naszego ciała jest wysyłanych z narządów do mózgu, podczas gdy tylko 20% sygnałów jest wysyłanych z mózgu do naszych narządów. Za tę komunikację odpowiedzialny jest przede wszystkim nerw błędny.
Co robi nerw błędny? Funkcje nerwu błędnego.
Przenosi Informacje.
Najważniejszą funkcją nerwu błędnego jest przekazywanie informacji z narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, serce i płuca do mózgu. Przenosi on informacje między nimi, powodując zmniejszenie częstotliwości akcji serca, zmniejszenie częstotliwości oddychania i zwiększenie wydzielania żółci, enzymów i kwasu żołądkowego.
Nerw błędny przenosi również informacje z jelit do mózgu. Jest on kluczowy w regulacji szlaku osi HPA (Oś podwzgórze-przysadka-nadnercza), który kontroluje naszą reakcję na stres. Komunikuje się również z przeponą, aby ułatwić głębokie oddychanie, pomagając stać się bardziej zrelaksowanym.
Reguluje pracę układu żołądkowo-jelitowego.
Nerw błędny stymuluje mimowolne skurcze przewodu pokarmowego, w tym przełyku, żołądka i jelit, aby umożliwić przemieszczanie się pokarmu przez układ pokarmowy. Włókna nerwu błędnego współpracują z innymi hormonami, takimi jak grelina i leptyna (nasze hormony apetytu), aby kontrolować przyjmowanie pokarmu, szybkość wchłaniania naszych składników odżywczych i opróżnianie żołądka.
Reguluje układ odpornościowy i stany zapalne.
Nerw błędny jest również niezbędny do regulacji układu odpornościowego i stanów zapalnych. Wysyła on sygnały przeciwzapalne do innych części ciała za pośrednictwem trzech różnych ścieżek.
Pierwszą jest oś HPA. Drugą to szlak śledzionowy, w którym nerw błędny stymuluje nerw współczulny śledziony, co z kolei powoduje uwalnianie noradrenaliny i acetylocholiny. Ostatni szlak, zwany przeciwzapalnym szlakiem cholinergicznym, stymuluje wydzielanie acetylocholiny w celu zahamowania stanu zapalnego.
Skąd wiemy, że Nerw Błędny jest uszkodzony?
Źle funkcjonujący nerw błędny został powiązany ze stanami depresyjnymi, zespołem stresu pourazowego, silnym lękiem i stanami zapalnymi, zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, w tym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego i chorobą Leśniowskiego-Crohna. Istnieje szereg objawów, które mogą wskazywać na uszkodzenie lub przewlekłe osłabienie nerwu błędnego.
Objawy obejmują:
→ trudności w mówieniu lub utrata głosu
→ ochrypły głos
→ utrata odruchu wymiotnego
→ Problemy z piciem płynów
→ Ból w uchu
→ Nietypowe tętno
→ Nieprawidłowe ciśnienie krwi
→ Niski poziom kwasu żołądkowego
→ Nudności lub wymioty
→ Powolna motoryka przewodu pokarmowego i opróżnianie żołądka
→ Osłabiony układ odpornościowy
→ Choroby autoimmunologiczne, w tym zapalenie stawów, endometrioza.
→ Zaburzenia nastroju
→ Przewlekły ból lub stan zapalny
→ Niepokój
Stymulowanie Nerwu Błędnego
W ostatnich latach nerw błędny jest brany pod uwagę nie tylko w leczeniu zaburzeń psychiatrycznych i żołądkowo-jelitowych, ale także szeregu chorób zapalnych, takich jak endometrioza, reumatoidalne zapalenie stawów, przewlekłe bóle głowy, fibromyalgia i cukrzyca.
Medyczna stymulacja nerwu błędnego obejmuje stosowanie impulsów elektrycznych do nerwu błędnego poprzez bezpośrednią stymulację inwazyjną, podczas której chirurgicznie wszczepiane są małe urządzenia elektryczne, które wysyła impulsy do nerwu błędnego. Na szczęście istnieje szereg naturalnych technik, które można również zastosować, aby aktywować i wzmocnić nerw błędny.
Jak naturalnie stymulować Nerw Błędny?
Ćwiczenia na stymulowanie nerwu błędnego:
Sprawdź ćwiczenia na naturalne stymulowanie nerwu błędnego. Obydwa filmiki z YouTuba są po angielsku:
Ekspozycja na zimno.
Badania wykazały, że gdy organizm musi dostosować się do niskich temperatur, aktywuje się przywspółczulny układ nerwowy (stan odpoczynku i trawienia, w przeciwieństwie do współczulnego stanu „walki lub ucieczki”), w czym pośredniczy nerw błędny.
Prysznic w zimnej wodzie lub nawet umycie twarzy w zimnej wodzie zaraz po przebudzeniu jest skutecznym sposobem na zwiększenie aktywności przywspółczulnej. Jest to dobrze znana metoda leczenia depresji w Skandynawii.
Śpiewanie.
Śpiewanie, nucenie lub intonowanie aktywuje nerw błędny, uruchamiając mięśnie gardła, szyi i płuc. Nerw błędny przechodzi przez struny głosowe i ucho wewnętrzne, a wibracje wytwarzane przez śpiew są prostym sposobem na aktywacje nerwu błędnego.
Śpiewanie mantr, śpiewanie pod prysznicem, mruczenie przy ćwiczeniach oddechowych, śpiewanie mantry OM.
Płukanie gardła wodą albo używanie ajurwedyjskiego czyścika do języka również stymuluje nerw błędny.
Joga i ćwiczenia.
Joga i delikatne ćwiczenia zwiększają aktywację nerwu błędnego poprzez aktywację przywspółczulnego układu nerwowego. Szczególna technika medytacyjna oparta na oddychaniu zwana Sudarshan Kriya Yoga stymuluje nerw błędny.
Badania kliniczne wykazały również skuteczność jogi w leczeniu PTSD, ponieważ zwiększa ona aktywność przywspółczulną i zmniejsza nadreaktywność ciała migdałowatego.
Głębokie oddychanie i medytacja.
Przepona i mięśnie między żebrami kontrolują ruchy oddychania. Kiedy dana osoba jest pod wpływem stresu, jej oddech staje się płytki i używa ramiona do poruszania powietrzem do i z płuc zamiast przepony. Ten wzorzec oddychania wzmacnia odczucie stresu.
Głębokie oddychanie aktywuje przywspółczulny układ nerwowy poprzez stymulację nerwu błędnego. Badania wykazały że osoby cierpiące na depresję, lęk i przewlekły ból doświadczają znacznej poprawy w zakresie nasilenia objawów po regularnej medytacji.
Więzi społeczne.
Badania wykazały również, że więzi społeczne prowadzą do zwiększonych pozytywnych emocji, co z kolei powoduje wzmacnianie nerwu błędnego. Więzi społeczne nie odnoszą się tutaj do tych nawiązywanych za pośrednictwem mediów społecznościowych, ale raczej do interakcji twarzą w twarz. Tego rodzaju interakcje stymulują odpowiedź przywspółczulną i angażują nerw błędny.
Probiotyki.
Badania zaczynają wykazywać, że bakterie, grzyby i inne drobnoustroje w naszym mikrobiomie jelitowym mają duży wpływ na nerw błędny. Istnieją pewne dowody sugerujące, że poszczególne szczepy probiotyczne mogą wpływać na napięcie nerwu błędnego. Aby utrzymać homeostazę, centralny układ nerwowy reaguje na sygnały środowiskowe przekazywane przez nerw błędny. Ostatnie badania wykazały zmiany zarówno mikrobioty jelitowej, jak i napięcia nerwu błędnego u pacjentów z depresją, lękiem i schizofrenią.
Niektóre probiotyki, takie jak Bifidobacterium, wysyłają sygnały do mózgu za pośrednictwem szlaków nerwu błędnego. W badaniach klinicznych, w których zwierzętom suplementowano L. rhamnosus, wykazano zmiany w receptorach GABA, w których pośredniczył nerw błędny.
Cholina.
Acetylocholina jest głównym neuroprzekaźnikiem nerwu błędnego i pomaga w redukcji cytokin zapalnych oraz poprawie pamięci i koncentracji. Cholina, aminokwas, jest jej prekursorem i jest potrzebna do produkcji acetylocholiny. Bierze ona udział w wielu kluczowych reakcjach, w tym w kontroli mięśni, pamięci i pośredniczeniu w emocjach i zachowaniu w mózgu, a wszystko to dzięki jej wpływowi na nerw błędny.
Chociaż żywność pochodzenia roślinnego ma ogólnie niższą zawartość choliny niż żywność pochodzenia zwierzęcego, występuje ona w niewielkich ilościach w szerokiej gamie pokarmów roślinnych i można ją łatwo uzyskać w zróżnicowanej diecie roślinnej. Pokarmy roślinne, które są szczególnie bogate w cholinę, obejmują tofu, mleko sojowe, warzywa krzyżowe, zwłaszcza brokuły, gotowaną suszoną fasolę, komosę ryżową, orzeszki ziemne i grzyby.
